Khemmalay SONDAVANH
ວິທີການສຳຫຼວດພະຍາດຂອງປ່າໄມ້ ແລະ ປະເມີນຄວາມເສຍຫາຍ
ກອງປະຊຸມຄະນະກຳມະການ ຮ່ວມມືປ່າໄມ້ ສ.ເກົາຫຼີ-ແມ່ນໍ້າຂອງ, ຄັ້ງທີ 11 (KMFoCo)
ກອງປະຊຸມຄະນະກຳມະການ ຮ່ວມມືປ່າໄມ້ ສ.ເກົາຫຼີ–ແມ່ນໍ້າຂອງ, ຄັ້ງທີ 11 (KMFoCo)
ໃນວັນທີ 5 ຕຸລາ 2022, ກົມປ່າໄມ້, ກະຊວງກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້ ຕາງໜ້າໃຫ້ ສປປ ລາວ ເປັນເຈົ້າພາບຈັດກອງປະຊຸມ ຄະນະກຳມະການຮ່ວມມືປ່າໄມ້ ສ.ເກົາຫຼີ-ແມ່ນໍ້າຂອງ, ຄັ້ງທີ 11 ຂຶ້ນ ຢ່າງເປັນທາງການທີ່ຫ້ອງປະຊຸມໂຮງແຮມແກຣນຫຼວງພະບາງ, ເມືອງ ແລະ ແຂວງຫຼວງພະບາງ. ໂດຍການເປັນປະທານຮ່ວມເປີດກອງປະຊຸມຂອງ ທ່ານ ຊູຊາດ ໄຊຍະກຸມມານ ຫົວໜ້າກົມປ່າໄມ້, ທ່ານ ນາງ ຢູ ຊາງ ອານ ຮອງຫົວໜ້າພະ ແນກຊັບພະຍາກອນປ່າໄມ້ສາກົນ, ກົມປ່າໄມ້ ສ.ເກົາຫຼີ, ທ່ານ ດຣ ຄົງ ຢ໋ອງ ຮູ ຜູ້ອໍານວຍການສູນຮ່ວມມືປ່າໄມ້ ສ.ເກົາຫລີ-ແມ່ນໍ້າຂອງ ແລະ ການເປັນປະທານຮ່ວມດຳເນີນກອງປະຊຸມຂອງ ທ່ານ ປອ ອຸປະກອນ ອາລຸນສະຫວັດ ຮອງຫົວໜ້າກົມປ່າ ໄມ້. ເຊິ່ງມີຄະນະຜູ້ແທນທີ່ມາຈາກປະເທດກຳປູເຈຍ, ສ.ເກົາຫຼີ, ລາວ, ມຽນມາ ແລະ ປະເທດຫວຽດນາມ ເຂົ້າຮ່ວທັງໝົດ 31 ທ່ານ, ຍິງ 6 ທ່ານ. Continue reading
ບັນດາປະເທດອາຊີປາຊີຟິກຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຫັນປ່ຽນລະບົບອາຫານກະສິກຳໂດຍໄວ ເນື່ອງຈາກຄວາມຫວັງຈະສູນຫາຍໄປໃນການບັນລຸເປົ້າໝາຍພັດທະນາແບບຍືນຍົງໃນປີ 2030/Asia-Pacific countries urged to rapidly transform agrifood systems as hopes fade for achieving the Sustainable Development Goals by 2030
[English below]
ບັນດາປະເທດອາຊີປາຊີຟິກຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຫັນປ່ຽນລະບົບອາຫານກະສິກຳໂດຍໄວ ເນື່ອງຈາກຄວາມຫວັງຈະສູນຫາຍໄປໃນການບັນລຸເປົ້າໝາຍພັດທະນາແບບຍືນຍົງໃນປີ 2030.
ອົງການອາຫານ ແລະ ການກະເສດແຫ່ງສະຫະປະຊາຊາດ (FAO) ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ສຸມໃສ່ການຄຸ້ມຄອງສັງຄົມ, ການເຂົ້າເຖິງແນວພັນພືດ ແລະ ຝຸ່ນ, ການປັບປຸງການຄ້າ ແລະ ກະສິກໍາ ທີ່ທົນທານຕໍ່ກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ໃນກອງປະຊຸມອາຊີ-ປາຊີຟິກ.
ວັນທີ 05/10/2022, ທີ່ບາງກອກ
ໃນກອງປະຊຸມທີ່ຈັດຂຶ້ນໂດຍອົງການອາຫານ ແລະ ການກະເສດແຫ່ງສະຫະປະຊາຊາດ (FAO) ກ່ຽວກັບການຫັນປ່ຽນລະບົບກະສິກຳໃນອາຊີ-ປາຊີຟິກ, ລັດຖະບານ, ພາກເອກະຊົນ ແລະ ພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງອື່ນໆ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ເລັ່ງລັດການຫັນ ປ່ຽນລະບົບກະສິກຳຂອງຕົນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ຫຼື ສ່ຽງຕໍ່ການຂາດສານອາຫານ ແລະ ການເຊື່ອມໂຊມຂອງສິ່ງແວດລ້ອມ ຢູ່ໃນພາກພື້ນທີ່ມີປະຊາກອນຫຼາຍທີ່ສຸດໃນໂລກ.
ການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງລາຄາອາຫານ, ໄພນໍ້າຖ້ວມ, ໄພແຫ້ງແລ້ງ, ການຂາດແຄນນ້ໍາ, ໄພພິບັດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບສະພາບອາກາດທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນ, ພະຍາດລະບາດ ແລະ ຄວາມຂັດແຍ້ງ, ກໍາລັງເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມບໍ່ໝັ້ນຄົງທາງດ້ານອາຫານໃນພາກພື້ນ. ສິ່ງທ້າທາຍເຫຼົ່ານີ້ສົ່ງຜົນກະທົບໂດຍກົງຕໍ່ປະຊາຊົນທີ່ມີຄວາມສ່ຽງທີ່ສຸດ, ລວມທັງຊາວກະສິກອນຂະໜາດນ້ອຍ ພົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ສໍາລັບການດໍາລົງຊີວິດຂອງເຂົາເຈົ້າ ແລະ ຫຼາຍລ້ານຄົນທີ່ທຸກຍາກໃນເຂດຕົວເມືອງ.
ການປ່ຽນແປງຮູບແບບຂອງນ້ຳຝົນ, ສິ່ງສຳຄັນສຳລັບການກະສິກຳໃນເຂດມໍລະສຸມ, ຄວາມຖີ່ ແລະ ໄລຍະເວລາການລະບາດຂອງສັດຕູພືດ ແລະ ພະຍາດໄດ້ລວມເຂົ້າກັນ ເຮັດໃຫ້ຜົນຜະລິດຕ່ຳ. ອາຊີ ແລະ ປາຊີຟິກ 60 ເປີເຊັນ ແມ່ນປະສົບກັບການເສຍຊີວິດທົ່ວໂລກ ແລະ 40 ເປີເຊັນ ຂອງການສູນເສຍທາງດ້ານເສດຖະກິດ ເນື່ອງຈາກໄພອັນຕະລາຍ ແລະ ຄວາມສ່ຽງຫຼາຍດ້ານ.
ສະຫຼຸບແລ້ວ, ລະບົບກະສິກຳທີ່ສັບສົນຂອງພາກພື້ນ ແມ່ນຢູ່ພາຍໃຕ້ຄວາມເຄັ່ງຕຶງອັນໃຫຍ່ຫຼວງ.
ພາກພື້ນອາຊີ-ປາຊີຟິກ ເປັນຄັ້ງທຳອິດອອກຈາກປະຕູສູ່ພາຍນອກ ຫຼັງກອງປະຊຸມສຸດຍອດລະບົບອາຫານຂອງສະຫະປະຊາຊາດ.
ໃນປີ 2021 ທີ່ຜ່ານມາ, ຕົກຢູ່ໃນສະພາບການລະບາດໃຫຍ່ໃນທົ່ວໂລກ, ຜູ້ນຳລະດັບໂລກໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາ ວ່າຈະຫັນ ປ່ຽນລະບົບອາຫານທາງກະສິກຳຂອງພວກເຂົາ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ມີປະສິດທິພາບຫຼາຍຂຶ້ນ, ປົກຄຸມ, ທົນທານ ແລະ ຍືນຍົງ.
ທ່ານ QU Dongyu ຫົວໜ້າອົງການ FAO ໄດ້ກ່າວໃນຕອນຕົ້ນຂອງການປະຊຸມສຳມະນາດ້ານລະບົບອາຫານ ແຫ່ງສະຫະປະຊາຊາດ ເຊິ່ງຈັດຂຶ້ນເປັນຄັ້ງທຳອິດຂອງໂລກ ເປັນເວລາ 3 ວັນ ໂດຍມີເປົ້າໝາຍເພື່ອປ່ຽນແປງລະບົບອາຫານທາງການກະສິກຳຢ່າໄວວາ ໃນພູມມີພາກອັນກວ້າງໃຫຍ່ນີ້ ຈຳເປັນຕ້ອງວາງເປົ້າໃສ່ທີ່ຜົນໄດ້ຮັບທີ່ສົ່ງຜົນໃຫ້ຜົນຜະລິດດີຂຶ້ນ ໂພຊະນາການທີ່ດີຂຶ້ນ ສະພາບແວດລ້ອມທີ່ດີຂຶ້ນ ແລະ ຊີວິດທີ່ດີຂຶ້ນ ສຳລັບທຸກຄົນ ເພື່ອໃຫ້ແນ່ໃຈວ່າບໍ່ມີໃຜຖືກຖິ້ມໄວ້ທາງຫຼັງ.
FAO ໄດ້ສ້າງແຜນທີ່ 4 ຂົງເຂດບູລິມະສິດທີ່ຕ້ອງການເລັ່ງລັດ ເຊັ່ນ:
- ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອທັນທີແກ່ຜູ້ດ້ອຍໂອກາດ ໂດຍຜ່ານລະບົບການຄຸ້ມຄອງທາງສັງຄົມ ໂດຍສະເພາະໃນເຂດຊົນນະບົດ ແລະ ກຸ່ມທີ່ມີຄວາມສ່ຽງ;
- ຊຸກຍູ້ການຜະລິດກະສິກຳ ໂດຍຮັບປະກັນວ່າຄອບຄົວຊາວກະສິກອນ ສາມາດເຂົ້າເຖິງແນວພັນ ແລະ ຝຸ່ນໄດ້ ໃນລາຄາທີ່ບໍ່ແພງ, ມີເງິນທຶນໝູນວຽນ, ໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອທາງດ້ານເຕັກນິກ ແລະ ການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບຕະຫຼາດ;
- ອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ກຜະລິດຕະພັນກະສິກຳ ແລະ ປັດໃຈການຜະລິດ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ເກີດການຢຸດສະງັກໃນການຜະລິດອາຫານ; ແລະ
- ການລົງທຶນເຂົ້າໃນການຜະລິດກະສິກຳທີ່ຍືນຍົງ ຕໍ່ການປ່ຽນແປງສະພາບດິນຟ້າອາກາດ, ເພື່ອແກ້ໄຂ ແລະ ຫັນຜົນກະທົບຈາກວິກິດການດິນຟ້າອາກາດ.
ຜູ້ອຳນວຍການໃຫຍ່ໄດ້ເຕືອນວ່າ: ເປົ້າໝາຍການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ຫຼື SDG ຈະບໍ່ສາມາດບັນລຸໄດ້ ເວັ້ນເສຍແຕ່ວ່າ ມີເຈດຕະນາລວມ ເພື່ອເອົາຊະນະຄວາມອຶດຫິວ ເປັນບູລິມະສິດໃນພາກພື້ນພາຍຫຼັງພະຍາດລະບາດ.
ວິກິດການຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ລວມທັງຜົນກະທົບຂອງ COVID-19, ວິກິດການດິນຟ້າອາກາດ, ໄພແຫ້ງແລ້ງ ແລະ ໄພນໍ້າຖ້ວມ, ຄວາມຂັດແຍ້ງ ແລະ ສົງຄາມ ໄດ້ສົ່ງຜົນຕໍ່ການສະໝອງເມັດພັນພືດ ແລະ ສິນຄ້າ ທີ່ຈໍາເປັນອື່ນໆຂອງໂລກ, ທ່ານ QU Dongyu ສັງເກດເຫັນວ່າ: ຜົນໄດ້ຮັບ ແມ່ນ “ເສດຖະກິດຕົກຕໍ່າ ແລະ ການສູນເສຍວຽກເຮັດງານທໍາ ທີ່ຝັກດັນໃຫ້ການຂາດສານອາຫານ ຈາກ 8% ເປັນເກືອບ 10% ໃນປີທໍາອິດຂອງການແຜ່ລະບາດ, ດ້ວຍຈໍານວນຜູ້ຂາດສານອາຫານທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນໃນປັດຈຸບັນ ແມ່ນ 150 ລ້ານຄົນ. ສ່ວນໃຫຍ່ຂອງການເພີ່ມຂຶ້ນນີ້ ແມ່ນຢູ່ໃນອາຊີ ແລະ ປາຊີຟິກ, ເຊິ່ງກວມເອົາເກືອບ 85 ລ້ານຄົນທີ່ອຶດຫິວ, ເຊັ່ນດຽວກັນກັບໃນອາຟຣິກາ ແລະ ອາເມລິກາລາຕິນ“, ຜູ້ອໍານວຍການ FAO ກ່າວວ່າ: “ເພື່ອບັນລຸ SDGs ພວກເຮົາຕ້ອງການ ການຫັນປ່ຽນທີ່ສໍາຄັນ – ໜຶ່ງ: ເລີ່ມຕົ້ນດ້ວຍການຫັນປ່ຽນລະບົບກະສິກໍາຂອງພວກເຮົາ ເພື່ອຮັບປະກັນວ່າ: ພວກເຂົາສາມາດຕອບສະຫນອງຄວາມຕ້ອງການໃນປັດຈຸບັນ ແລະ ອະນາຄົດຂອງຜູ້ມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະ ຜູ້ບໍລິໂພກທັງຫມົດ”.
ພາກພື້ນອາຊີ-ປາຊີຟິກ ຖອຍຫລັງແບບອັນຕະລາຍ ຕໍ່ SDGs
ອີງຕາມບົດລາຍງານຄວາມຄືບໜ້າ ເປົ້າໝາຍການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ຂອງອາຊີ ແລະ ປາຊີຟິກ ປີ 2022 ຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດພາກພື້ນອາຊີ ແລະ ປາຊີຟິກ ແມ່ນບໍ່ແນ່ນອນ, ຮອດປີ 2065 ເພື່ອບັນລຸເປົ້າໝາຍການພັດທະນາແບບຍືນຍົງທັງໝົດ 17 ເປົ້າໝາຍທີ່ຊັກຊ້າໄປ 35 ປີ.
ການຫຍຸດສະງັກຂອງລະບົບຕ່ອງໂສ້ການສະໜອງ, ຊີວິດ ແລະ ການດຳລົງຊີວິດທີ່ຜ່ານມາ ເຊິ່ງໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບ 5 Fs, ການຂາດອາຫານ, ອາຫານສັດ, ນໍ້າມັນເຊື້ອໄຟ, ຝຸ່ນ ແລະ ການເງິນ ແລະ ການຄາດຄະເນວ່າ: ຜົນຜະລິດກະສິກຳໃນປີໜ້າ ເນື່ອງມາຈາກປັນຫາການຂາດແຄນຝຸ່ນ ຂອງບາງປະເທດໃນພາກພື້ນ.
ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ການຫຼຸດລົງເກີດຂຶ້ນກ່ອນ ບໍ່ວ່າຈະເປັນພະຍາດລະບາດ, ດ້ວຍການຕີພິມຂ່າວເຜີຍແຜ່ປະຈໍາປີຂອງ FAO ຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ສະຖານະຄວາມໝັ້ນຄົງທາງດ້ານສະບຽງອາຫານ ແລະ ໂພຊະນາການ ເຕືອນວ່າ: ການສູ້ກັບໄພອຶດຫິວ ແລະ ການຂາດສານອາຫານ ກຳລັງເກີດຂໍ້ຜິດພາດໃນພາກພື້ນນີ້. ໃນປີ 2021 ປະຊາກອນຫຼາຍກວ່າ 400 ລ້ານຄົນ ໃນພາກພື້ນອາຊີ-ປາຊີຟິກ ຂາດສານອາຫານ ສ່ວນໃຫຍ່ຢູ່ໃນພາກພື້ນອາຊີໃຕ້ ໂດຍ 40% ຂອງປະຊາກອນທີ່ຢູ່ອາໃສທັງໝົດ ບໍ່ສາມາດກິນອາຫານທີ່ມີປະໂຫຍດຕໍ່ຮ່າງກາຍ.
ໃນອາຊີ ແລະ ປາຊີຟິກ, ເຖິງເວລາແລ້ວທີ່ຈະເລັ່ງການປ່ຽນແປງ ລະບົບອາຫານທາງການກະສິກຳ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ໃຜຢູ່ທາງຫຼັງ.
ຫຼາຍກວ່າ 80% ຂອງຊາວກະສິກອນຂະໜາດນ້ອຍ ແລະ ຄອບຄົວຊາວກະສິກອນຂອງໂລກ ອາໄສຢູ່ນອກພື້ນທີ່ໃນພາກພື້ນອາຊີ-ປາຊີຟິກນີ້ ແລະ ກອງປະຊຸມສຳມະນາ ໄດ້ຖືກບອກເຖິງຜົນປະໂຫຍດ ແລະ ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງເຂົາເຈົ້າ ຕ້ອງໄດ້ຮັບການປົກປ້ອງຈາກມາດຕະການຕ່າງໆ ລວມທັງຕາໜ່າງຄວາມປອດໄພທາງສັງຄົມ ແລະໂຄງການຟື້ນຟູຊີວິດການເປັນຢູ່ ເພື່ອປັບປຸງໂອກາດໃນດ້ານການຈ້າງງານ. FAO ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຜູ້ມີສ່ວນຮ່ວມທຸກຝ່າຍ ຫັນປ່ຽນລະບົບກະສິກຳຂອງພາກພື້ນ, ໂດຍກ່າວວ່າ: ລັດຖະບານຕ້ອງເປັນຜູ້ນຳ; ພາກເອກະຊົນຕ້ອງຂະຫຍາຍຖານລູກຄ້າໃຫ້ກວ້າງຂວາງ ເພື່ອແກ້ໄຂລາຄາທີ່ເໝາະສົມໃຫ້ແກ່ຊາວກະສິກອນຂະໜາດນ້ອຍ; ສັງຄົມຕ້ອງເຮັດວຽກຢ່າງຕັ້ງໜ້າກັບຜູ້ວາງນະໂຍບາຍ ແລະ ພາກເອກະຊົນ; ສະຖາບັນການສຶກສາຕ້ອງເລັ່ງໃສ່ການຄົ້ນຄວ້າ, ໃນຂະນະທີ່ຄູ່ຮ່ວມມືດ້ານຊັບພະຍາກອນ ຕ້ອງເຮັດໃຫ້ການຫັນປ່ຽນນີ້ເປັນບູລິມະສິດສູງສຸດຂອງພວກເຂົາ, ໂດຍ FAO ໃຫ້ຄໍາໝັ້ນສັນຍາທີ່ຈະຊ່ວຍໃຫ້ສະມາຊິກ ແລະ ຄູ່ຮ່ວມງານບັນລຸເປົ້າໝາຍເຫຼົ່ານີ້.
ເຕັກນິກການໄຖກົບຕໍເຟືອງ ເພື່ອປັບປຸງດິນ ແລະ ເພີ່ມຜົນຜະລິດເຂົ້າ
ເຕັກນິກການປູກຜັກ
ເຕັກນິກການປູກພືດຜັກສວນຄົວ
ເຕັກນິກການປູກພືດຜັກສວນຄົວ
REQUEST FOR EXPRESSIONS OF INTEREST Convergence Coordination Assistant (Procurement No. C3.2-IC-26)
ກອງປະຊຸມ ກະກຽມໂຄງການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ການຂາດໂພຊະນາການໃນເຂດຊົນ ນະບົດ (ລພຊ) ໄລຍະ 2
ກອງປະຊຸມ ກະກຽມໂຄງການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ການຂາດໂພຊະນາການ
ໃນເຂດຊົນນະບົດ (ລພຊ) ໄລຍະ 2
ໂຄງການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ການຂາດໂພຊະນາການໃນເຂດຊົນນະບົດ (ລພຊ) ເປັນໂຄງການໜຶ່ງທີ່ສະໜັບສະໜູນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຍຸດທະສາດພັດທະນາກະສິກຳ, ປ່າໄມ້ ແລະ ພັດທະນາຊົນນະບົດ ຮອດປີ 2025 ແລະ ວິໄສທັດຮອດປີ 2030 ທັງເປັນໂຄງການທີ່ປະກອບສ່ວນຢ່າງຕັ້ງໜ້າ ເຂົ້າໃນການພັດທະນາຊົນນະບົດ ແລະ ລົບລ້າງຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ຂາດໂພຊະນາການໃນ ສປປ ລາວ ແລະ ກໍ່ໄດ້ຕອບສະໜອງແຜນດຳເນີນງານຂອງລັດຖະບານ ຊຸດທີ່ IX ໄລຍະທີ 5 ປີ (2021-2025) ຊຶ່ງໄດ້ສຸມໃສ່ໃນການແກ້ໄຂຄວາມທຸກຍາກຂອງປະຊາຊົນ ແລະ ການພັດທະນາຕາມທິດ 3 ສ້າງ ຄຽງຄູ່ກັບການສ້າງວຽກເຮັດງານທຳ, ການກະຈາຍລາຍໄດ້ໃຫ້ກ້ວາງຂວາງ ເພື່ອຫລຸດຜ່ອນຄວາມແຕກໂຕນທາງດ້ານສັງຄົມລະຫວ່າງຕົວເມືອງ ແລະ ຊົນນະບົດ, ສຸມໃສ່ສ້າງໂອກາດການເຂົ້າເຖິງການບໍລິການທາງດ້ານສາທາລະນະເຊັ່ນ: ການສຶກສາ ແລະ ສາທສລະນະສຸກ ຂອງເຂດທີ່ຫ່າງໄກຊອກຫຼີກ. Continue reading
ຟັງຊັນໃໝ່ ໃນລະບົບການບໍລິການຂໍ້ມູນອຸຕຸກະເສດໃນປະເທດລາວ (LaCSA) ກ່ຽວກັບການແຈ້ງເຕືອນໄພແຫ້ງແລ້ງລະດັບຊາດ/Laos Climate Services for Agriculture (LaCSA) now includes National Level Drought Alerts
[English below]
ຟັງຊັນໃໝ່ ໃນລະບົບການບໍລິການຂໍ້ມູນອຸຕຸກະເສດໃນປະເທດລາວ (LaCSA) ກ່ຽວກັບການແຈ້ງເຕືອນໄພແຫ້ງແລ້ງລະດັບຊາດ
ຫຼັງຈາກ 03 ປີ ໃນການດຳເນີນງານຂອງລະບົບການບໍລິການຂໍ້ມູນອຸຕຸກະເສດໃນປະເທດລາວ (LaCSA) ໄດ້ກາຍເປັນຄວາມຈິງໃນລະບົບກະສິກຳດິຈິຕ໋ອນ ຂອງ ສປປ ລາວ, ໄດ້ຖືກນຳໃຊ້ໂດຍກຸ່ມຊາວກະສິກອນ ແລະ ຖ່າຍທອດຜ່ານວິທະຍຸຊຸມຊົນ, ໂປສເຕີຂອງໂຮງຮຽນ, ການອອກອາກາດທາງໂທລະພາບປະຈຳອາທິດ, ເຟສບຸກ ແລະ ວິທະຍຸ. ເພື່ອຂະຫຍາຍການນຳໃຊ້
ໄດ້ເພີ່ມຟັງຊັນໃໝ່ເຂົ້າໃນລະບົບ ຄື: ການແຈ້ງເຕືອນໄພແຫ້ງແລ້ງລະດັບຊາດ LaCSA ໃຫ້ກວມເອົາການແຈ້ງເຕືອນໄພແຫ້ງແລ້ງ, ອົງການອາຫານ ແລະ ການກະເສດແຫ່ງສະຫະປະຊາຊາດ ຫຼື FAO ໄດ້ເຮັດວຽກຮ່ວມກັບກົມອຸຕຸນິຍົມ ແລະ ອຸທົກກະສາດ ແລະ ກົມການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ, ຂອງກະຊວງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ. ຜົນທີ່ໄດ້ຮັບຄືເຄື່ອງມືໃໝ່ທີ່ສ້າງແຜນທີ່ຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພແຫ້ງແລ້ງ ແລະ ຂໍ້ມູນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງລະດັບປະເທດ ໂດຍອັດຕະໂນມັດ. ຟັງຊັນໃໝ່ນີີ້ໃຊ້ການພະຍາກອນລະດູການຂອງປະເທດ ເພື່ອສະແດງພາບການເຕືອນໄພລ່ວງໜ້າແບບງ່າຍດາຍ ສຳລັບໄພພິບັດທາງກະສິກຳ ເຊັ່ນ: ໄພແຫ້ງແລ້ງ ແລະ ຄື້ນຄວາມຮ້ອນ. ເນື່ອງຈາກໄພພິບັດເຫຼົ່ານີ້ ມີອິດທິພົນຕໍ່ຄວາມສ່ຽງຂອງສັດຕູພືດ ແລະ ພະຍາດ ເຊິ່ງເຄື່ອງມືໃໝ່ນີ້ເປັນການແຈ້ງເຕືອນລະດັບຊາດສຳລັບສິ່ງເຫຼົ່ານີ້, ເຄື່ອງມື LaCSA ໃໝ່ນີ້ ເໝາະສຳລັບການເບິ່ງຜ່ານຈໍໂທລະພາບ ເພາະມັນສາມາດຊ່ວຍໃຫ້ຜູ້ໃຊ້ ສາມາດເບິ່ງເຫັນ ແລະ ເຂົ້າໄປນຳໃຊ້ໄດ້ຢ່າງງ່າຍ ໃນລະດັບເມືອງ ແລະ ແຂວງ. Continue reading
ການສົນທະນາດ້ານນະໂຍບາຍ ກ່ຽວກັບ ““ຜົນປະໂຫຍດສູງສຸດຈາກການສົ່ງອອກກະສິກຳ ຢູ່ ສປປ ລາວ”” ສະຖາບັນກະສິກຳ, ປ່າໄມ້ ແລະ ພັດທະນາຊົນນະບົດ, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ສປປ ລາວ, ວັນທີ 06 ກັນຍາ 2022 ໂຄງການພັດທະນາຄວາມອາດສາມາດໃນລະບົບນະວັດຕະກໍາກະສິກຳ: ຂະຫຍາຍກອບເວທີການກະເສດເຂດຮ້ອນ (TAP-AIS, GCP/GLO/017/EC)/Policy Dialogue on “Maximizing benefits of agriculture exports of Lao PDR” NAFRI, Vientiane Capital, Lao PDR, 06 September, 2022 Developing Capacities in Agriculture Innovation Systems: Scaling up a Tropical Agriculture Platform Framework (TAP AIS Project, GCP/GLO/017/EC)
[English below]
ການສົນທະນາດ້ານນະໂຍບາຍ ກ່ຽວກັບ ““ຜົນປະໂຫຍດສູງສຸດຈາກການສົ່ງອອກກະສິກຳ ຢູ່ ສປປ ລາວ””
ສະຖາບັນກະສິກຳ, ປ່າໄມ້ ແລະ ພັດທະນາຊົນນະບົດ, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ສປປ ລາວ, ວັນທີ 06 ກັນຍາ 2022
ໂຄງການພັດທະນາຄວາມອາດສາມາດໃນລະບົບນະວັດຕະກໍາກະສິກຳ: ຂະຫຍາຍກອບເວທີການກະເສດເຂດຮ້ອນ(TAP-AIS, GCP/GLO/017/EC)
ໃນວັນອັງຄານທີ 6 ກັນຍາ 2022, ກົມແຜນການ ແລະ ການຮ່ວມມື (DOPC) ແລະ ກົມສົ່ງເສີມກະສິກຳ ແລະ ສະຫະກອນ (DAEC) ໄດ້ເປັນເຈົ້າພາບຮ່ວມຈັດກອງປະຊຸມປຶກສາຫາລືດ້ານນະໂຍບາຍ “ຜົນປະໂຫຍດສູງສຸດຈາກການສົ່ງອອກກະສິກຳຂອງ ສປປ ລາວ”, ເຊິ່ງຈັດຂຶ້ນພາຍໃຕ້ກອບ ໂຄງການ “ພັດທະນາຄວາມສາມາດໃນລະບົບນະວັດຕະກຳກະສິກຳ: ເສີມຂະຫຍາຍກອບເຂດເວທີກະສິກຳເຂດຮ້ອນ” (TAP-AIS) ທີ່ສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າກະສິກຳ, ປ່າໄມ້ ແລະ ພັດທະນາຊົນນະບົດ (NAFRI), ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ໂດຍການເປັນປະທານຂອງ ທ່ານ ສົມໄຊ ສີສະນົນ ຫົວໜ້າກົມສົ່ງເສີມກະສິກຳ ແລະ ສະຫະກອນ (DAEC), ປະທານຮ່ວມ ຂອງ ທ່ານ ປອ ພົມມີ ອິນທິຈັກ ຮອງຫົວໜ້າກົມແຜນການ ແລະ ການຮ່ວມມື, ທ່ານ ນາຊາ ຮາຢັສ, ຜູ້ຕາງໜ້າອົງການ FAO ປະຈຳ ສປປ ລາວ, ທ່ານ ອິນປອນ ແສນຄຳຕີ ຫົວໜ້າແຜນງານ ຂອງ ຫ້ອງການສະຫະພາບເອີຣົບ ຢູ່ ສປປ ລາວ.
ໂຄງການ TAP-AIS ແມ່ນໂຄງການລະດັບໂລກ ທີ່ໄດ້ຮັບທຶນສະໜັບສະໜູນຈາກສະຫະພາບເອີຣົບ ເຊິ່ງເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງໂຄງການ ທີ່ໃຫຍ່ກວ່າ ທີ່ຊື່ວ່າ: “ການພັດທະນານະວັດຕະກໍາທີ່ສະຫຼາດ ໂດຍຜ່ານການຄົ້ນຄວ້າໃນຂະແໜງກະສິກໍາ (DeSIRA): ເພື່ອການຫັນປ່ຽນລະບົບກະສິກໍາ ແລະ ອາຫານ ຢູ່ໃນປະເທດກໍາລັງພັດທະນາ ໄປສູ່ລະບົບນະວັດຕະກຳດ້ານກະສິກໍາ ແລະ ຄວາມຮູ້ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບສະພາບດິນຟ້າອາກາດ”. ໂຄງການດັ່ງກ່າວໄດ້ຮັບການປະຕິບັດໃນລະດັບໂລກ, ພາກພື້ນ ແລະ ໃນ 9 ປະເທດ ເຊິ່ງມີ 3 ປະເທດໃນອາຊີ (ກໍາປູເຈຍ, ສປປ ລາວ ແລະ ປາກີສະຖານ), 5 ປະເທດໃນອາຟຣິກາ (ບູກີນາ ຟາໂຊ, ອີຣິດເຕຣຍ, ຣາວັນດາ ແລະ ເຊເນການ); ແລະ 1 ປະເທດໃນອາເມລິກາລາຕິນ (ໂຄລໍາເບຍ) ຈາກ ເດືອນສິງຫາ 2019 ຫາ ເດືອນ ກໍລະກົດ 2023.
ໃນ ສປປ ລາວ, ໂຄງການດັ່ງກ່າວໄດ້ເຮັດວຽກກັບຫຼາຍພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງ ເພື່ອແນໃສ່ປະກອບສ່ວນຊຸກຍູ້ການຫັນປ່ຽນທີ່ຕິດພັນກັບດິນຟ້າອາກາດ, ການຜະລິດ ແລະ ການຫັນປ່ຽນລະບົບກະສິກຳ ແລະ ສະບຽງອາຫານແບບຍືນຍົງ ຜ່ານການພັດທະນາຄວາມສາມາດປະດິດສ້າງໃນລະດັບຊາດ.
ຈຸດປະສົງຂອງການຈັດກອງປະຊຸມທີ່ສຳຄັນຄັ້ງນີ້ ແມ່ນເພື່ອນຳເອົາບັນດາຜູ້ສ້າງ ແລະ ຜູ້ຕັດສິນນະໂຍບາຍ ມາຮ່ວມກັນສ້າງຄວາມເຂົ້າ ໃຈ ແລະ ໃຫ້ທິດທາງ ໃນການນຳເອົາຜົນປະໂຫຍດສູງສຸດ ຈາກການສົ່ງອອກຜະລິດຕະພັນກະສິກຳ ໃຫ້ແກ່ຊາວກະສິກອນຂະໜາດ ນ້ອຍຂອງລາວ.
ເພື່ອເປັນຂໍ້ມູນປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການສົນທະນາດ້ານນະໂຍບາຍລະດັບຊາດຄັ້ງນີ້, ໂດຍໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານວິຊາການຈາກ FAO TAP-AIS, DAEC ໄດ້ຈັດຕັ້ງກອງປະຊຸມການສົນທະນາຫຼາຍພາກສ່ວນໃນວັນທີ 22 ມິຖຸນາ 2022, ການປຶກສາຫາລືດ້ານວິຊາການກັບບັນດາກົມວິຊາການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ, ພາກເອກະຊົນ ແລະ ຊາວກະສິກອນ ເຊິ່ງຜົນທີ່ໄດ້ຮັບຈາກກິດຈະກຳດັ່ງກ່າວ ແມ່ນບົດ ສັງລວມນະໂຍບາຍ, ຂໍ້ສະເໜີແນະດ້ານນະໂຍບາຍ, ເຊິ່ງໄດ້ແບ່ງປັນ ແລະ ປຶກສາຫາລືໃນກອງປະຊຸມການສົນທະນາດ້ານນະໂຍບາຍຄັ້ງນີ້ ເພື່ອເປັນທິດທາງໃນການເພີ່ມທະວີການຮ່ວມມື ເພື່ອອຳນວຍຄວາມສະດວກ ແລະ ເຮັດໃຫ້ບັນດາຜູ້ຜະລິດຢູ່ຊົນນະບົດໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດຈາກຕະຫຼາດສົ່ງອອກ.
ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມປຶກສາຫາລືດ້ານນະໂຍບາຍດັ່ງກ່າວ ມີບັນດາພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງເຂົ້າຮ່ວມຢ່າງຕັ້ງໜ້າ ໂດຍມີຜູ້ຕາງໜ້າຈາກບັນດາກົມທີ່ສຳຄັນ ຂອງກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, ບັນດາກະຊວງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ, ເຄືອຂ່າຍຊາວກະສິກອນ, ຄູ່ຮ່ວມພັດທະນາ, ພາກເອກະຊົນ, ນັກວິຊາການ ແລະ ພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງໃນຕ່ອງໂສ້ມູນຄ່າກະສິກຳ ຢູ່ ສປປ ລາວ. ການສົນທະນາດັ່ງກ່າວຍັງໄດ້ດຳເນີນຢູ່ໃນຮູບແບບອອນໄລ ສໍາລັບຜູ້ທີ່ບໍ່ສາມາດເຂົ້າຮ່ວມ ແຕ່ມີຄວາມກະຕືລືລົ້ນທີ່ຈະປະກອບສ່ວນສໍາລັບການສົນທະນາ ທີ່ມີໝາກຜົນຄັ້ງ ນີ້ດ້ວຍ.
ຂໍ້ຄວາມສຳຄັນຈາກການສົນທະນານະໂຍບາຍແມ່ນ:
- ການສົ່ງອອກກະສິກໍາຂອງລາວສ່ວນຫຼາຍ ແມ່ນຜະລິດຕະພັນທີ່ບໍ່ໄດ້ຜ່ານການປຸງແຕ່ງ ເຊິ່ງຊາວກະສິກອນຂະໜາດນ້ອຍໄດ້ຮັບມູນຄ່າທາງດ້ານເສດຖະກິດໜ້ອຍກວ່າພໍ່ຄ້າ ແລະ ຜູ້ປະກອບການທີ່ຜະລິດສິນຄ້າມີຍີ່ຫໍ້.
- ຜະລິດຕະພັນຂອງລາວບໍ່ສາມາດແຂ່ງຂັນ, ລະບົບກະສິກໍາໃນປັດຈຸບັນບໍ່ສາມາດຮັບປະກັນຄວາມສອດຄ່ອງຂອງຜະລິດຕະພັນ ທີ່ມີຄຸນນະພາບ ແລະ ການສະໜອງຕະຫຼາດສົ່ງອອກຢ່າງສະໝ່ຳສະເໝີ; ການຢັ້ງຢືນຜະລິດຕະພັນ ແລະ ສຸຂານາໄມພືດ (SPS) ແມ່ນສໍາຄັນຫຼາຍສໍາລັບການສົ່ງອອກກະສິກໍາ.
- ການຜະລິດກະສິກຳແບບຍືນຍົງ ຈະສາມາດຍົກສະມັດຕະພາບການຜະລິດ ແລະ ຫຼຸດຕົ້ນທຶນການຜະລິດໃຫ້ໜ້ອຍລົງ ແນໃສ່ຫຼຸດຜ່ອນການສູນເສຍຫຼັງການເກັບກ່ຽວ, ເຕັກໂນໂລຊີປະຢັດແຮງງານ, ຕົ້ນທຶນຕໍ່າ ແລະ ອື່ນໆ.
- ດຶງດູດການລົງທຶນຫຼາຍຂຶ້ນ ເພື່ອການຜະລິດປັດໃຈການຜະລິດກະສິກຳ ເຊັ່ນ: ປຸ໋ຍ ແລະ ອາຫານສັດ, ຕ້ອງມີການປັບປຸງສະພາບແວດລ້ອມການດຳເນີນທຸລະກິດດ້ານກະສິກຳ ແລະ ການນຳໃຊ້ລະບຽບການໃຫ້ມີປະສິດທິພາບຫຼາຍຂຶ້ນ.
- ການເສີມສ້າງຄວາມສາມາດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງໃຫ້ຊາວກະສິກອນຂະໜາດນ້ອຍ ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງຂອງເຂົາເຈົ້າ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ເຂົາເຈົ້າໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດໃນການຫັນປ່ຽນລະບົບກະສິກຳ ແລະ ອາຫານ, ການຄ້າ ແລະ ການເຂົ້າເຖິງຕະຫຼາດ.
- ການປະສານງານ ແລະ ການຮ່ວມມື ລະຫວ່າງ ບັນດາພະແນກການຂອງລັດ, ສະຖາບັນພາກລັດ ແລະ ເອກະຊົນ, ນັກລົງທຶນ ແລະ ຊາວກະສິກອນ ແມ່ນກຸນແຈສຳຄັນໃນການແກ້ໄຂບັນຫາການສົ່ງອອກ ເຊັ່ນ: ຕົ້ນທຶນການຜະລິດສູງ, ຂັ້ນຕອນການສົ່ງອອກ, ແລະ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ທຸກພາກສ່ວນ ລວມທັງຊາວກະສິກອນຮ່ວມກັນຈາກການຮ່ວມມື.
- ຂາດການຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ການສຶກສາ ທີ່ມີຫຼັກຖານ ເພື່ອສະໜັບສະໜູນ ການວິເຄາະ ແລະ ທາງເລືອກນະໂຍບາຍ ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບບັນດາຜູ້ດຳເນີນການ. ບັນຫາຕົ້ນທຶນການຜະລິດທີ່ສູງ ແລະ ການປະສານງານລະຫວ່າງບັນດາພາກສ່ວນສຳຄັນ ແມ່ນເກີນສິດຂອບເຂດຂອງຂະແໜງກະສິກຳ ທີ່ຈະແກ້ໄຂບັນຫາເຫຼົ່ານີ້ໂດຍຂະແໜງດຽວ.
ການພັດທະນາຄວາມສາມາດຂອງອົງກອນທີ່ສໍາຄັນ ແລະ ການປັບປຸງສະພາບແວດລ້ອມດ້ານນະໂຍບາຍ ສາມາດເສີມສ້າງຄວາມ ເຂັ້ມແຂງໃຫ້ລະບົບນະວັດຕະກໍາກະສິກໍາຂອງລາວ ແລະ ຊຸກຍູ້ການຫັນປ່ຽນຂອງລະບົບກະສິກໍາ-ອາຫານ, ຕໍ່ຍອດຈາກປະສົບການ ແລະ ຄວາມສຳເລັດໃນການສົ່ງອອກກະສິກຳ, ສປປ ລາວ ສາມາດຮັບຮູ້ໄດ້ເຖິງທ່າແຮງ ແລະ ຄວາມສາມາດທີ່ບົ່ມຊ້ອນ ດ້ານການສົ່ງອອກສິນຄ້າກະສິກຳ ທີ່ບໍ່ໄດ້ເອົາອອກມານຳໃຊ້ ໂດຍການປະຕິບັດນະໂຍບາຍທີ່ມີປະສິດທິຜົນກວ່າເກົ່າ ເພື່ອປັບປຸງສະພາບແວດລ້ອມ ໃນການຜະລິດກະສິກຳ ແລະ ການປະຕິບັດມາດຕະຖານ ດ້ານຄຸນນະພາບ ແລະ ຄວາມປອດໄພ.
ກອງປະຊຸມການສົນທະນາດ້ານນະໂຍບາຍໄດ້ສຳເລັດລົງດ້ວຍເນື້ອໃນ ແລະ ຜົນສຳເລັດອັນຈົບງາມ, ຂໍ້ສະເໜີແນະດ້ານນະໂຍບາຍໄດ້ຖືກນຳສະເໜີໂດຍ ກົມແຜນການ ແລະ ການຮ່ວມມື ແລະ ກ່າວປິດກອງປະຊຸມໂດຍ ທ່ານ ສົມໄຊ ສີຊານົນ ປະທານກອງປະຊຸມ, ຫົວໜ້າກົມສົ່ງເສີມກະສີກຳ ແລະ ສະຫະກອນ. Continue reading
